ΕΝΑΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ

Της Ειρήνης Μανωλοπούλου

2001-2002 Μια χρονιά ιδιαίτερα άνυδρη δισκογραφικά, κατά την οποία ελάχιστοι προσωπικοί δίσκοι καλλιτεχνών κυκλοφόρησαν και ακόμα λιγότεροι αναμένονται .Το γεγονός αυτό ίσως να οφείλεται στην υπερπληθώρα δίσκων με νέο υλικό που κυκλοφόρησαν την προηγούμενη χρονιά (με αμφίβολη επιτυχία τόσο από αυστηρά καλλιτεχνική σκοπιά, όσο και από πλευρά πωλήσεων)

Από την μέχρι τώρα δισκογραφική παραγωγή θα σταθώ σε τρεις δουλείες αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους που το μόνο κοινό χαρακτηριστικό είναι η υψηλή αισθητική και η πρόθεση των συντελεστών τους για μουσική εξερεύνηση.

Ο Πρώτος δίσκος στον οποίο θα σταθώ είναι: «Τα τραγουδάκια μου πουλώ – Τραγούδια από το Μελί της Μ. Ασίας» του Σωκράτη Σινόπουλου και της Κατερίνας Παπαδοπούλου . Ο δίσκος κυκλοφόρησε από τον πολιτιστικό σύλλογο «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος» του Νέου Μελιού Μεγάρων. Οι συντελεστές του δίσκου, μια ομάδα που αποτελείται από τους πιο ταλαντούχους νέους μουσικούς στο χώρο της Παραδοσιακής και ανατολικής μουσικής, παρουσιάζουν για πρώτη φορά στο κοινό ένα σπάνιο υλικό (τραγούδια από το Μελί) καταγεγραμμένο από τον Μανώλη Βαγιανό την περίοδο (1970 – 1983) και από τους Σωκράτη Σινόπουλο και Κατερίνα Παπαδοπούλου την Άνοιξη του 2000 στο Νέο Μελί Μεγάρων.

Στον δίσκο αυτό το πρωτογενές υλικό επεξεργασμένο κι εκτελεσμένο άρτια από τους Σωκράτη Σινόπουλο (Πολίτικη Λύρα και Λαούτο) Πάνο Δημητρακόπουλο (Κανονάκι) Βαγγέλη Καρίπη (Κρουστά) μας γνωστοποιεί για ακόμη μια φορά το πολύ υψηλό επίπεδο τόσο από τεχνικής όσο και από αισθητικής άποψης των νέων μουσικών που ασχολούνται με την παραδοσιακή μουσική. Επίσης μέσα από αυτό το δίσκο τονίζεται η σημασία της επεξεργασίας του πρωτογενούς παραδοσιακού υλικού από τις νεότερες γενιές, καθώς και την σοβαρότητα την συνέπεια και το σεβασμό με την οποία αντιμετωπίζουν οι μουσικοί αυτοί, ένα τόσο σπάνιο αρχειακό παραδοσιακό υλικό, που τους δόθηκε.

Εκτός αυτού αναφορά πρέπει να γίνει στην υπέροχη φωνή της Κατερίνας Παπαδοπούλου και στις ,μέσα στο πνεύμα της μουσικής, άρτιες ερμηνείες της που είναι ένα από τα πιο βασικά στοιχεία αυτού του δίσκου. Με την ερμηνεία της στο δίσκο αυτό, η Παπαδοπούλου πιο ώριμη από ποτέ, αναγνωρίζεται σαν μια από τις πιο σοβαρές νέες τραγουδίστριες στο χώρο της παραδοσιακής μουσικής .

Ο Δεύτερος δίσκος ο οποίος ξεχώρισε ήταν ο Τέταρτος δίσκος της Σαβίνας Γιαννάτου με τους Primavera en Salonico που κυκλοφόρησε από την δισκογραφική εταιρία Lyra και υπό τον γενικό τίτλο «Terra Nostra - Live Recording».

Αρχικώς ,λοιπόν, αναρωτήθηκα ποιος ήταν ο λόγος, για τον οποίο η Σαβίνα Γιαννάτου μετά από τόσα χρόνια συνεργασίας με τους μουσικούς και μετά από εκατοντάδες συναυλίες, τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο οδηγήθηκε στην έκδοση ενός Live δίσκου. (πάντα σε συνάρτηση με το γεγονός ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των τριών προηγούμενων δίσκων της, ήταν ηχογραφημένοι ζωντανά, αν και σε στούντιο, και ήταν πολύ καθαρή η σχέση και η αλληλεπίδραση μουσικών – τραγουδίστριας).

Ακούγοντας όμως τον δίσκο λύθηκε κάθε απορία σε σχέση με τον στόχο ενός τέτοιου εγχειρήματος. Από την πρώτη στιγμή έγινε αντιληπτό ότι η ηχογράφηση αυτή είχε ως στόχο να τονισθούν όλες οι μορφές διαλόγου στην νέα «ethnic» επεξεργασία παραδοσιακών τραγουδιών από όλο τον κόσμο χώρο που υπηρετεί με συνέπεια για χρόνια η Σαβίνα Γιαννάτου. Έτσι, σε αυτό το δίσκο συναντούμε το διάλογο της παραδοσιακής μελωδίας με τα στοιχεία του ελεύθερου αυτοσχεδιασμού (όπου και όταν εμφανίζεται) ,το διάλογο δύο τραγουδιών σε διαφορετική γλώσσα με παρόμοιες μελωδίες και τέλος το διάλογο δύο φωνών από δύο διαφορετικούς πολιτισμούς (στον δίσκο συμμετέχει τραγουδώντας τέσσερα τραγούδια η Lamia Bedioui από την Τυνησία) σε ένα πολύ γοητευτικό κράμα. Ένα άλλο φαινόμενο ιδιαίτερα εμφανές στο δίσκο αυτό είναι το πώς, μέσα στο πέρασμα του χρόνου, το μουσικό υλικό αυτό ζυμώθηκε στις ψυχές των μουσικών, και πώς εξελίχθηκαν τα τραγούδια αυτά με τα χρόνια, γι’ αυτό πολλά τραγούδια ακούγονται εδώ σε εκτελέσεις πολύ διαφορετικές από τις πρώτες τους, πράγμα με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.

Ο τελευταίος δίσκος διαφοροποιείται σε μεγάλο βαθμό από τους δύο προηγούμενους οι οποίοι εκφράζουν την σχέση μιας νέας γενιάς μουσικών με ένα παραδοσιακό μουσικό υλικό και την δημιουργική αναπαραγωγή του. Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για τον δεύτερο προσωπικό δίσκο του Γιώργου Χριστιανάκη που κυκλοφόρησε από την δισκογραφική εταιρία Virgin υπό τον γενικό τίτλο «Ο θυρωρός» .

Αρκετά χρόνια μετά από τον πρώτο του προσωπικό δίσκο «Τέμπλο», έργο γραμμένο για το εικαστικό θεατρικό και μουσικό δρώμενο του Κυριάκου Κατζουράκη «Τέμπλο – Οίκος Ενοχής», στον οποίο μας έκανε γνωστό τον ιδιαίτερα πολύμορφο και πολύ προσωπικό μουσικό του κόσμο, ο Γιώργος Χριστιανάκης με τον δίσκο αυτό διευρύνει ακόμα περισσότερο τους μουσικούς του ορίζοντες. Έτσι, στον «Θυρωρό» συνυπάρχουν αρμόνικα οι φωνές της Μελίνας Κανά (σε μια εσωτερική ηλεκτρονική μπαλάντα) και του Σωκράτη Μάλαμα (που κλείνει το δίσκο ως μεταμοντέρνος ψάλτης) μαζί με την ροκ απαγγελία του Γιάννη Αγγελάκα και του Παύλου Παυλίδη καθώς και τα υπέροχα ποιήματα του Διονύση Καψάλη. Μέσα από το δίσκο αυτό λοιπόν τόσο στα τραγούδια, αλλά πολύ περισσότερο στα ορχηστρικά κομμάτια συνδυάζονται ροκ τάσεις, αυτοσχεδιασμοί, ηλεκτρονική μουσική, στοιχεία από την ευρύτερη μουσική παράδοση της ανατολικής μεσογείου, κουρδιστά παιχνίδια και νοσταλγικές μελωδίες εμπνευσμένες από μινιμαλιστικά στοιχεία Γι’ αυτό το λόγο ο «Θυρωρός» σου δίνει την ευκαιρία να περιπλανηθείς σε άγνωστα μουσικά μονοπάτια έστω κι αν απουσιάζει* όταν του ζητήσεις να σου δείξει το δρόμο.

*Αναφορά στους στίχους του ομώνυμου τραγουδιού «ο Θυρωρός»,

«συγνώμη μήπως ξέρετε, που μπορώ να βρω το θυρωρό»